Zelfliefde is meer dan een modern woord uit de psychologie en onder spirituele mensen. Gebrek aan zelfliefde is ongetwijfeld een van de hoofdredenen voor alle ellende in ons leven. Zonder zelfliefde kunnen we niet van anderen houden; zonder zelfliefde kunnen we niet onze volste potentie ontwikkelen en zonder zelfliefde zullen we ons nooit “heel” en “compleet” voelen. Helaas kunnen we zelfliefde niet met een knopje in- of uitschakelen. Het is een proces wat tijd en daadkracht vergt.
Zoals bijna elk anders mens op deze aarde, heb ook ik met mijn zelfliefde te kampen. Al van kleins af aan loop ik tegen dit probleem aan en als tiener constateerde ik al dat mijn gebrek aan zelfliefde mijn grootste probleem is. Ik herinner me nog heel erg goed hoe ik mezelf toen ik 16 was heb gezworen om aan mijn laag gevoel van eigenwaarde te werken. Inmiddels was het zo laag geworden, dat ik het gewoon niet meer verder kon negeren.
Gedurende de jaren heb ik echt veel gedaan om dichter bij mezelf te komen. Ik heb veel ups en downs beleefd, maar over het algemeen kan ik echt wel stellen dat mijn missie grotendeels gelukt is. Ik hou nog steeds niet 100% van mezelf en ik weet ook niet of dat ooit het geval gaat zijn en dat is ook goed zo. Elke stap voorwaarts is het waard. Niet elke “zelf-liefhebbende” actie die je onderneemt zal directe effecten hebben, maar uiteindelijk telt het allemaal bij elkaar op en met een beetje consistentie en geduld zul je merken dat je instelling over jezelf geleidelijk zal veranderen en daarmee ook je leven. Ook al heb ik in de afgelopen jaren echt alleen maar kleine babystapjes heb gemaakt was elk klein beetje het dubbel en dwars waard. De kleinste beetjes zelfliefde kunnen een enorm effect hebben op je leven. Dit geluk wil ik graag met je delen en daarom beschrijf ik in deze post wat mij geholpen heeft om meer zelfliefde in mijn leven te ervaren.
Zorg voor jezelf
Laten we beginnen met de meest voordehandliggende en makkelijkste stap: Begin gewoon voor jezelf te zorgen. Veel mensen verwaarlozen zichzelf namelijk vaak structureel op het gebied van voeding. Ze neigen ertoe om routinematig eten in hun systeem te gooien zodat ze een beetje energie krijgen, maar niet om zichzelf echt te voeden. Ik hoor vaak van mensen dat ze niet voor zichzelf koken, maar wel als er bezoek is. Ze genieten ervan om lekkere, voedzame en huisgemaakte gerechten voor anderen toe te bereiden, maar nemen niet de tijd om dit ook voor zichzelf te doen. In plaats daarvan eten ze dan iets simpels wat vaak bewerkt en ongezond is en peuzelen dat dan gedachteloos voor de tv op.
Ik snap dat weinig mensen in deze huidige maatschappij tijd of energie over hebben om dagelijks te koken. Maar wees jezelf ervan bewust dat koken wellicht niet je energie rooft, maar dat je er juist energie van kunt krijgen. Ten eerste krijg van een gezonde en voedzame maaltijd een veel gezonder en energieker lichaam. Ten tweede kun je van het koken zelf energie krijgen! Ik geniet er echt van om nieuwe recepten uit te proberen en de keuken transformeert plotseling in een gezellige club met goede muziek. Tijdens het snijden en kruiden blère ik luidkeels met de muziek mee en gooi er zo nu en dan ook nog een dansmove tussen. Op deze manier is koken niet alleen een liefdesbewijs aan mezelf omdat ik een gezonde maaltijd voor mezelf maak, maar ook omdat het een positieve manier is waarop mijn frustratie kan uiten. In plaats van energierovend is koken dus voor mij iets waar ik juist energie uit kan halen.
Er zijn natuurlijk meerdere manieren waarop je voor jezelf kunt zorgen, zoals een warme kop thee drinken op een koude winterdag of een heerlijke wandeling maken in de zon. Er zijn oneindige mogelijkheden om jezelf in de watten te leggen, maar het best kun je je zelfverzorging met je dagelijkse routine combineren en met de basics beginnen: met slaap, eten en beweging. Vooral met betrekking tot beweging moet je je er bewust van maken dat je liefdevol te werk gaat. Sommige mensen doen alleen aan sport om af te vallen en worden dus eigenlijk gedreven door zelfhaat. Deze mensen luisteren vaak niet naar hun lichaam en dwingen zichzelf boven hun eigen grenzen te gaan. Logischerwijs genieten ze dan niet van de sport en geven daarna natuurlijk snel op. Wees je ervan bewust dat niet de sport (of een andere act van zelfliefde) het probleem is, maar jouw houding tegenover de activiteit. Probeer jouw denkwijze in te stellen op zelfliefde en niet op het behalen van doelen: Immers is de weg het doel!
Let op je oordeel
Waarschijnlijk ken je de uitspraak: Niemand kan van je houden als je niet van jezelf houdt. Deze uitspraak kun je ook omdraaien: Jij kunt niet van jezelf houden als je niet van anderen houdt. Om de weg naar onze eigen zelfliefde te vinden moeten we ons eerst heel erg bewust zijn hoe wij over anderen denken. Zolang wij oordelen over andermans gedrag, zullen we ook verder onszelf veroordelen. Op een bepaalde manier is oordelen niets anders dan een expressie van ons gebrek aan zelfliefde. Door te oordelen proberen we eigenlijk onze eigen onzekerheid en onze eigen gebreken te verbergen door de aandacht op de negatieve kanten van anderen te vestigen.
Door de shift in focus is het haast onmogelijk om een eerlijke kijk op onze eigen fouten te nemen. We kunnen echter alleen erkennen dat er niets mis is met onze fouten als we ook echt de tijd nemen om naar binnen te kijken. Er is namelijk eigenlijk niets mis met onze fouten; ze hebben ook gewoon hun bestaansrecht, daar hoef je niet voor weg te lopen.
Ook andermans fouten mogen er gewoon zijn. Dat betekent nou niet dat je iedereen van iedereen moet houden. Je hebt het recht om mensen niet te mogen. Maar iemand gewoon uit de weg gaan is iets anders dan iemand te veroordelen. Wees je er gewoon van bewust dat iedereen zijn eigen redenen heeft en behandel diegene gewoon met respect. Dat is alles. Je zult merken hoe energierovend het is om te oordelen. Wil je echt je energie verkwisten aan iemand die je niet mag? Stop ermee je energie verliezen aan deze mensen en stop die energie liever in iemand die het wel waard is: in jezelf.
Niet alleen je oordeel over anderen rooft je energie, maar ook je zelfveroordeling kunnen behoorlijk slopend zijn. Probeer gewoon je fouten en negatieve gevoelens aandachtig te observeren zonder er een oordeel aan te plakken. Dat is behoorlijk moeilijk een waarschijnlijk zul je automatisch toch weer oordelen. Probeer in dat geval je zelfveroordeling niet te veroordelen. Ook een zelfveroordeling overkomt de beste.
Je negatieve kanten toe te staan kan best eng zijn, maar is noodzakelijk om jezelf echt lief te hebben. Zonder zelfveroordeling zul je je meer op je gemak voelen en zul je meer tijd hebben om echt naar binnen te kijken en te ontdekken wat voor een waardevol mens je eigenlijk bent.
Breng tijd met jezelf door
Wanneer men moeite heeft om alleen te zijn en men constant verveeld is wanneer men niet “entertaint” wordt, is dat een duidelijk teken van gebrek aan zelfliefde. Vroeger had ik constant afleiding en entertainment nodig. Ik was of aan het studeren, of aan het werken of ik had een afspraak met vrienden of familie. Afgezien van de tijd op de yogamat en het meditatiekussen was ik zelden alleen. Naarmate mijn tijd op het meditatiekussen toenam, deste meer verlangde ik ineens naar tijd met mezelf.
Ik begon “me-time” in mijn agenda te prikken, om zeker te gaan dat ik mezelf niet weer met andere dingen zou afleiden. In het begin was dat niet altijd makkelijk. We zijn het zo gewend om altijd samen met andere mensen of door andere afleidende factoren zoals een tv omgeven te zijn, dat het erg confronterend zijn kan om alleen te zijn. Mijn “me-time” bestaat nog steeds veel uit lezen, schrijven en andere activiteiten, maar ik sta mezelf steeds meer toe om gewoon te zijn. Gewoon te zitten en naar mijn lichaam te luisteren.
Dat zijn vaak de momenten waarop de gedachten en emoties naar boven komen waar ik niet aan kan ontsnappen. Net zoals veel mensen voor hun partners weglopen uit angst voor hun pijnlijke gevoelens, proberen we ook onze eigen gevoelens te vermijden. Alleen zijn dwingt ons om naar binnen te kijken…alleen om te constateren dat er eigenlijk niets is om echt bang voor te zijn. Vaak hebben gevoelens en gedachten niets meer nodig dan onze liefdevolle waarneming, daarna verdwijnen ze snel weer. Het is me al een aantal keer overkomen dat ik rustig op de bank een kopje thee aan het drinken was en ik ineens overspoeld werd door emoties zonder te weten waar ze vandaan komen. Ik sta ze toe om er gewoon te zijn, huil een moment en vaak voel ik me kort daarop al rustig en bijzonder opgelucht.
Alleen zijn brengt me niet alleen dichter bij mezelf, maar heeft ook nog meer voordelen. Andere mensen en (sociale) media kunnen echt heel hulprijk en lief zijn, maar vaak delen ze (onderbewust) bepaalde boodschappen mee die misschien niet helemaal in lijn zijn met ons ware Ik. Stel je voor, je bent ongelukkig met je baan en je praat daar met een vriend over en hij heeft het echter alleen over het verlies van je financiële zekerheid, dan zou je er wellicht voor kiezen om een baan te houden waar je diep ongelukkig van wordt. Je ware Ik is de beste raadgever die je je kunt voorstellen, je moet hem alleen maar de tijd en de ruimte geven om zijn stem te kunnen horen.
Wanneer je eenmaal in verbinding bent met jezelf zal je verder ook nog wat opvallen: eenzaamheid en verveling verdwijnen ineens uit je leven. Ik kan me echt niet herinneren wanneer ik me voor het laatst verveelde (integendeel, ik kom nooit aan al die dingen toe die ik zo graag wil doen) en ik heb me voor het laatst eenzaam gevoeld in een situatie waar ik bang was en me onveilig voelde. In het dagelijks leven voel ik me echter zelden eenzaam. Ik kan iemand missen, maar ik voel me beslist niet eenzaam. Sinds ik een betere relatie met mezelf heb, weet ik dat er “iemand” is. Dat klinkt waarschijnlijk gek en eng en ik heb ook geen idee hoe ik het moet uitleggen. Misschien zit er ook niets anders op dan dat je het voor jezelf ervaart ;)
Werk met je Innerlijke Kind
Laten we meteen over “ongewoonlijke” thema’s verder praten en laten we het over de volgende innerlijke entiteit praten: ons Innerlijke Kind. Het concept van het Innerlijke Kind heeft mijn leven echt veranderd. Voor mij was het de missing link naar mijn onverklaarbare gedrag en dat van anderen. Ik begreep plotseling mijn tegenstrijdige wezen. Ook begon ik eindelijk te begrijpen waarom het niet zo nuttig is om jezelf enkel positief toe te spreken of jezelf voor de gek te houden.
Het is alsof we salaris willen hebben voor een baan waar we de hele maand over gepraat hebben, maar nooit voor gewerkt hebben. Voor de meeste mensen werkt het zo gewoon niet. Om echt een verandering in onze zelfliefde teweeg te brengen, moet je uitvinden wat de hoofdreden is voor je gebrek aan zelfliefde en moet je hier actief mee aan de slag gaan. Ik identificeerde mijn verwaarloosde Innerlijke Kind als hoofdreden en wijdde daarom al mijn liefde toe aan dat gedeelte in mezelf dat de liefde het hardst nodig had.
Er zijn veel manieren waarop je je Innerlijke Kind je liefde kunt tonen, maar voor mij waren de geschreven dialogen het meest effectief. Gedurende 1-2 jaar heb ik regelmatig dialogen gevoerd met mijn Innerlijke Kind om te achterhalen wat haar nou werkelijk dwars zit en wat ze nodig heeft. Ik heb haar altijd gesteund en getroost wanneer ze droevig, boos of onzeker was. Deze aanpak heeft voor mij echt heel goed gewerkt. Tegenwoordig voer ik geen regelmatige dialogen meer met mijn Innerlijke Kind, alleen als ze echt heel erg down is, wat steeds minder vaak gebeurd sinds ik intensief met haar aan de slag ben gegaan.
Ik weet dat het concept van het Innerlijke Kind een beetje raar is. Ik ken mensen die gewoon niet kunnen wennen aan dat idee om in contact te treden met een “imaginair” kind dat blijkbaar ergens in ons binnenste is. Waarschijnlijk zijn ze bang dat mensen denken dat ze schizofreen of gek zijn. Hoe dan ook, mij heeft het echt heel erg geholpen dat stukje zelfliefde te vinden waar ik zo veel behoefte aan had. Als het concept echter helemaal niet met je resoneert kun je het natuurlijk ook gewoon overslaan.
Gun jezelf tijd
Last but not least: Wees geduldig. Ik heb het in begin al kort gezegd, maar ik zou deze post graag met dezelfde boodschappen willen beëindigen: gun jezelf de tijd om te helen. Waarom leg ik hier zo veel nadruk op? Ten eerste, omdat het onmogelijk is om liefde te forceren, ook al is het zelfliefde. Liefde is een kwestie van vertrouwen, acceptatie en respect en dat heeft nou eenmaal tijd nodig. Hoogstwaarschijnlijk ben jij als volwassene begonnen je echt met jezelf in verbinding te zetten. Inmiddels heb je jezelf dus al meerdere jaren verwaarloosd, hoe zou je dat in korte tijd kunnen helen? Ten tweede is het een vorm van zelfliefde om jezelf de tijd te gunnen. Je laat jezelf zien dat je jezelf accepteert zoals je bent, ook al ben je niet echt helemaal in je midden. Wanneer je jezelf deze tijd niet gunt zou het al bijna zo kunnen overkomen alsof je alleen de geheelde delen van jezelf accepteert, maar niet de “kapotte” en gekwetste delen. Sommige mensen denken dat ze van zichzelf zullen houden wanneer ze een bepaald doel bereiken (een promotie, een partner, een perfect lichaam etc.) maar dit is voorwaardelijke liefde en zal dus ook niet werken. We moeten echt leren aandachtig en geduldig met onze gekwetste kanten om te gaan. Het is niet alleen onmogelijk om het proces te willen versnellen, het kan ook hele nadelige effecten hebben. Geforceerde zelfliefde kan zich namelijk uiten in arrogantie, verstikkende zelfcontrole of juist gebrek aan zelfcontrole.
Er is simpelweg geen afkorting naar zelfliefde. Er zit niets anders op dan gewoon ons werk te doen, geen verwachtingen te hebben en alle ervaringen te verwelkomen, ongeacht of ze positief of negatief zijn.